Jak minął nam 2020 rok? Podsumowanie roku
To chyba był dla wszystkich dziwny rok, rok niepewności, strachu, zmęczenia, zawieszenia. To wszystko odbiło się niestety również na naszych działaniach. Możemy już teraz z perspektywy czasu powiedzieć, że był to chyba najtrudniejszy rok podczas całego funkcjonowania naszej Fundacji. I na poziomie finansowym, emocjonalnym, ale również walki – tak, walki o zasoby takie, jak rękawiczki jednorazowe czy środki dezynfekcyjne, których ceny w wyniku pandemii poszybowały dramatycznie w górę. To był też rok, w którym umarła Pi – nasza ukochana, pierwszy ptak, dzięki któremu Owca wyewoluowała w kierunku pomocy ptakom.
Obawiamy się, że kolejny rok z pandemią koronawirusa w tle również może nam mocno dać się we znaki, dlatego prosimy Cię o wsparcie finansowe naszej zbiorki na prowadzenie działań w 2021 roku – https://locoslocos.com/zbiorka2021/
Co zrobiliśmy w 2020 roku dla zwierząt?
Dzięki Waszym darowiznom, wirtualnym adopcjom i pieniądzom z 1%;
– mogliśmy zapewnić opiekę weterynaryjną, karmę leki, suplementy, środki higieniczne zwierzętom, które dożywotnio znajdują się pod naszą stałą opieką – ptaki i koty. Liczba ptaków – stałych podopiecznych skoczyła do 65 ptaków. Opiekujemy się również 3 kotami cierpiącymi na choroby przewlekłe, które również już dożywotnio zostaną pod naszą opieką.
– rozpoczęliśmy renowację i rozbudowę ptaszarni, niestety rozbudowa, ze względu na pandemię musiała zostać przełożona na wiosnę przyszłego roku.
– mogliśmy przyjmować kolejne potrzebujące pomocy zwierzęta – leczyć je, rehabilitować, a potem przywracać na wolność. W 2020 roku wypuściliśmy kolejne kilkanaście ptaków na wolność, niestety nie wszystkim udało się pomóc – część ptaków trafiła już do nas w stanie agonalnym.
– opracowaliśmy nowe materiały edukacyjne – były to poradniki dotyczące podejmowania właściwej decyzji w kontekście eutanazji zwierzęcia, poradnik na temat zabezpieczenia zwierząt domowych w czasie pandemii i poradnik dotyczący obecnej wiedzy o wpływie koronawirusa na zwierzęta.
– uczestniczyliśmy razem ze Stowarzyszeniem Ekostraż w spotkaniach Parlamentarnego Zespołu Przyjaciół Zwierząt, Parlamentarnego Zespołu na rzecz Ochrony Zwierząt Hodowlanych, a także w Parlamentarnego Zespołu ds. Ochrony Zwierząt, Praw Właścicieli Zwierząt oraz Rozwoju Polskiego Rolnictwa – na tym ostatnim broniliśmy art. 7.3 Ustawy o ochronie zwierząt dotyczącego możliwości czasowego odbioru zwierzęcia, w sytuacji, gdy opiekun się nad nim znęca.
Dodatkowo
– przez cały rok udzielaliśmy setek fachowych porad dla osób z całej Polski w zakresie leczenia i opieki nad dzikimi zwierzętami.
– opiniowaliśmy na senackiej Komisji Ustawodawczej zapisy tzw. Piątki dla zwierząt
– pracowaliśmy w Radzie Konsultacyjnej ds. Zwierząt przy Ogólnopolskim Strajku Kobiet
– wypowiadaliśmy się w mediach m.in. w Dziennik Gazeta Prawna na tematy związane z ochroną prawną zwierząt
– kontynuowaliśmy zbieranie podpisów pod petycją o zmianę Ustawy o ochronie zwierząt (https://petycja.czarnaowca.org/)
– prowadziliśmy dla Was bloga, dzieląc się naszą wiedzą.
Dzięki wsparciu Fundacji im. S. Batorego w ramach grantu solidarnościowego Działaj dalej przetrwaliśmy najgorszy okres, za co serdecznie Grantodawcy dziękujemy! Dzięki dotacji mogliśmy:
– skupić się na rozwoju naszej organizacji – zainwestować w fundraising, szkolenia profesjonalizujące, rozbudować naszą infrastrukturę – w tym dostosować nasze strony internetowe do nowych wyzwań i potrzeb,
– opłacać przez 5 miesięcy stałe koszty Fundacji,
– opłacić wsparcie psychologiczne dla zespołu Fundacji. To była ogromna dla nas pomoc, zwłaszcza że przyszło nam się mierzyć nie tylko z problemami wynikłymi w czasie pandemii koronawirusa, ale również nagromadzonymi w ciągu dekady aktywizmu na rzecz zwierząt, w tym wypalenia aktywistycznego. Dopiero teraz widzimy, jak 11 lat ciężkiej, codziennej, wyczerpującej pracy na rzecz zwierząt, codziennego oglądania krzywdy, bólu, śmierci zwierząt, ludzkiej bezdusznosci i niegodziwości wpłynęło na nas.
Pomóż nam dalej działać dla zwierząt w 2021 roku! Możesz to zrobić na kilka sposobów:
1. wesprzyj darowizną naszą zbiórkę ➡ https://locoslocos.com/zbiorka2021/
2. możesz wesprzeć nas też w sposób tradycyjny darowizną ➡ https://locoslocos.com/wspieram/
3. zaadoptuj wirtualnie jednego z naszych stałych podopiecznych ➡ https://locoslocos.com/adopcje/
4. podaruj nam swój 1% ➡ https://locoslocos.com/1-procent/
5. robiąc zakupy w Internecie, korzystaj z portalu www.fanimani.pl i wybierz do wsparcia naszą organizację ➡ https://fanimani.pl/fundacja-czarna-owca-pana-kota/
6. ustaw na Facebooku dla Owcy zbiórkę urodzinową i zachęć znajomych do jej wsparcia ➡ https://www.facebook.com/fund/CzarnaOwcaPanaKota/
Dziękujemy!
Nie wyobrażam sobie życia bez zwierząt – rozmowa z Pawłem Ochmanem, Weganonem
Rozmawiamy, z Pawłem Ochmanem, weganinem, autorem bloga weganon.pl oraz książek
Aśka Wydrych: Od jak dawna jesteś weganinem i jak to się stało?
Paweł Ochman: Od 30 lat nie jem mięsa. Na początku przez 3 lata byłem wegetarianinem, a potem weganinem. Przestałem jeść mięso pod wpływem pewnego wydarzenia, którego byłem świadkiem.
Mając 15 lat i będąc u rodziny na wsi, widziałem, w jaki sposób zabijano świnie. Był to dla mnie widok na tyle wstrząsający, że wpłynął na moją decyzję o zaprzestaniu jedzenia mięsa. Z czasem przyszło odstawienie jajek, a potem nabiału i ubrań, które zawierały w sobie elementy produktów pochodzenia zwierzęcego. Weganizm jest teraz dla mnie sposobem życia, w którym nie wykluczam niczego, a żyję zgodnie ze sobą. Po tylu latach już nie zastanawiam się nad wieloma sytuacjami. Weganizm=JA i JA=weganizm.
AW: Czyli zwierzęta są dla Ciebie ważne?
PO: Zwierzęta zawsze były obecne w moim życiu. Od dziecka zawsze w domu były kot lub pies, a ich odejście za każdym razem wywoływało ból. Jako dziecko odwiedzałem w wakacje rodzinę na wsi, byłem zżyty z każdym mieszkającym tam zwierzęciem gospodarskim. Więcej czasu spędzałem ze zwierzętami niż z rówieśnikami. Karmiłem je, przytulałem i dbałem o nie. Wtedy również je zjadałem, ale jako dziecko nie zdawałem sobie sprawy, że może być inaczej. Nie wyobrażam sobie życia bez zwierząt. Nigdy nie traktuje ich jako własności. Są dla mnie prawdziwymi przyjaciółmi.
AW: Byłeś jednym z pierwszych mężczyzn w wegańskiej blogosferze kulinarnej. Czy od tamtej pory zaszły w tej sferze jakieś zmiany? Czy pojawia się więcej mężczyzn wegan, w tym takich, którzy są aktywni blogersko?
PO: Wegańska blogosfera niezmiernie się rozrosła i bardzo dobrze. W tej przestrzeni jest również miejsce dla mężczyzn. Prowadzą blogi kulinarne czy sportowe oparte o kuchnię roślinną. Wśród moich znajomych coraz więcej jest wegan płci męskiej.
Mit o facecie, który musi zjeść kawał mięsa by mieć siłę, jest już dawno obalony. Przykładem może być pierwszy polski kulturysta – Adam Kuncicki.
AW: Często przewija się stwierdzenie, że weganizm nie jest dla mężczyzn, że roślinami nie mogą się najeść.
PO: Gdyby tak było, to nie miałbym 2 metrów wzrostu i ponad 100 kg wagi. Nie czuje się głodny, nie czuje, abym miał jakiekolwiek deficyty.
To są typowe mity, ale również i stereotypy, które wpaja się nam od dzieciństwa. Każdy musi znaleźć swoją drogę do tego, by czuć sytość po roślinnym jedzeniu. U mnie to strączki, kasze i pieczone warzywa. Umiejętne skomponowanie posiłku jest gwarantem uczucia sytości. Nie potrzeba kulinarnych czarów.
Zamiast kotleta mięsnego, kotlet ze strączków lub kasz. Do tego standardowe ziemniaki i surówka. Co na pieczywo? Dowolne pasty ze zmiksowanych warzyw, kasz, strączków. Zawierają dużo błonnika, które daje poczucie sytości na długo. Jeśli chcemy mieć kawałek wędliny z przyzwyczajenia, są na rynku gotowe produkty, które idealnie się do tego nadają.
AW: Jak wyglądała Twoja praca nad książką? Jak zbierałeś przepisy? Czy wszystkie musiałeś weganizować, a może jakaś ich część była bez składników odzwierzęcych?
PO: Praca nad książka była przyjemnością. Odwiedziłem wszystkie regiony naszego kraju. Oprócz zdobywania przepisów, poznałem wspaniałe osoby, które chętnie dzieliły się swoim dorobkiem kulinarnym i historiami powstania potraw. To były cudowne 3 lata podróży. Przepisy dostawałem głównie od Pań z Kół Gospodyń Wiejskich, są również przepisy rodzinne i te, które odkopywałem ze starych książek etnograficznych.
W książce na ponad 120 przepisów, są cztery potrawy mięsne i jedna rybna, które weganizowałem. Około 70 było wegetariańskich, w których wystarczyło zmienić mleko krowie na roślinne czy twaróg na tofu. Pozostałe to oryginalne wegańskie przepisy. Byłem zaskoczony, że w kuchni regionalnej jest tyle wegańskich potraw i to właśnie zmotywowało mnie do napisania książki.
AW: Tradycyjna kuchnia polska kojarzy się najczęściej z ziemniakami, mizerią i kotletem schabowym. Nawet weganie traktują ten zestaw jako swoisty comfort food. Czy naprawę tradycyjna kuchnia polska jest tak wypełniona produktami odzwierzęcymi, jak się ją przedstawia?
PO: Nie chce używać określenia „kuchnia polska”, bo była ona zawsze inna w różnych czasach naszej historii. Inna była w średniowieczu, inna w czasach PRLu.
Opowieści o mięsnej kuchni narodowej są chyba swoistym marzeniem, które utarło się w naszej kulturze. Mięso było zarezerwowane tylko dla królów, książąt i szlachty. Biedniejsi mieszkańcy kraju żywili się głównie kaszami, ziemniakami, grzybami, dzikimi owocami i warzywami. Jeśli pojawiało się mięso i jego przetwory, to w drodze wyjątku i od święta. Jeśli rolnik hodował zwierzęta, to najczęściej dla sprzedaży i zarobku, niż do własnych celów spożywczych. Większość społeczeństwa była biedna i żywiła się wegetariańsko i wegańsko.
Spożycie mięsa zwiększyło się w czasach PRLu i stało się synonimem bogactwa i dobrej pozycji społecznej. Jednak widać zmianę i w tej kwestii. Od kilku lat obserwujemy zmniejszenie spożycia mięsa i jego przetworów na rzecz kuchni roślinnej. Kto wie, może za kilka lat to właśnie kuchnia roślinna będzie wyznaczała trendy w „kuchni polskiej” naszych czasów. Życzyłbym sobie tego.
AW: Jak to wygląda w poszczególnych regionach czy np. kuchnia Dolnego Śląska bardzo się różni od np. kuchni Małopolski?
PO: Podczas moich podróży kulinarnych, zaobserwowałem, że różnice powoli się zacierają.
Regionalność widać już tylko w starszym pokoleniu, które kultywuje dawne obrzędy wraz z tradycyjnymi pokarmami. Na szczęście wszelkie Festiwale Smaku w danych regionach i Koła Gospodyń Wiejskich, ratują te potrawy przed zapomnieniem. Przekazywane są z pokolenia na pokolenie.
Popularna jeszcze kilkadziesiąt lat temu na Śląsku świąteczna zupa siemieniotka, dziś pojawia się bardzo rzadko. Można zaobserwować, że w danych regionach więcej jest potraw na bazie kasz czy ziemniaków, a w innych regionach dominują strączki, runo leśne czy kiszonki. Na wszystko wpływ mają warunki przyrodnicze, położenie geograficzne oraz ludność, która zamieszkuje dany teren. Lubelszczyzna i Podkarpacie to raj dla osób, które uwielbiają kasze. Warmia i Mazury to potrawy z grzybów, dzikich owoców leśnych i ziół. Kuchnia łódzka to spadek po dawnych mieszkańcach, czyli Żydach. Mazowsze ma olbrzymi kontrast w potrawach szlacheckich Warszawy i prostych Kurpi czy Urzecza. Przykładów można mnożyć w nieskończoność i długo by o tym pisać.
AW: Czy jakoś odzwierciedlają się w kuchni regionalnej dawne podziały zaborowe: na rosyjski, austriacki i pruski? Dominują jakieś składniki, jakieś typy potraw?
PO: Regionalizacja kuchni rozpoczęła się właśnie z rozbiorami naszego kraju. Mieszanie się ludności w obrębie danego zaboru powodowało, że napływały wraz z nią nowe produkty i potrawy. Zabór rosyjski dostarczył nam potrawy mączne, z użyciem kasz i ziemniaków. Do dziś na wschodzie Polski widać to w potrawach regionalnych. Niezliczone rodzaje kotletów warzywnych, pyz, kartaczy, babek ziemniaczanych, placków czy pierogów. Kuchnia pruska obfitowała w różnorodność warzyw. Dekretami władców tego regionu, nakazywano zakładanie ogrodów przydomowych. Rezygnowano z ciężkich, mącznych i zawiesistych potraw na rzecz lżejszych, świeżych i opartych o warzywa, owoce. Wierzono, że takie zestawy przyczyniają się do lepszego zdrowia. Najbardziej wysublimowaną kuchnią, była kuchnia galicyjska pod zaborem austriackim. Wpływy arcyksiążęcego dworu Habsburgów na kuchnię byłą niezaprzeczalna. Widać ją było chociaż w cukiernictwie. Przykładem mogą być drobne ciasteczka Śląska Cieszyńskiego, wykwintne serniki Krakowa czy czekoladowe i orzechowe torty (Pischinger czy Sacher). Do dziś widać te podziały na naszych ziemiach i szereg potraw regionalnych pochodzi właśnie z tamtych czasów. Chociażby drożdżowe ciasto z cynamonową kruszonką, które było serwowane przebywającemu we Wrocławiu Wilhelmowi II Hohenzolernowi. Do dziś jest potrawą regionalną dla Dolnego Śląska.
AW: Czy współcześnie potrawy regionalne są nadal popularne, czy wręcz przeciwnie i są jedynie ciekawostką dla szukających odmiany?
PO: Szereg potraw przekroczyło granice swoich regionów i jest powszechnie znane w całym kraju. Przykładem mogą być kluski śląskie, pieniki toruńskie, sernik krakowski, lubelskie cebularze czy ciastka z maszynki. Inne znane są w obrębie danego regionu, chociażby kukle kaszubskie, wielkopolska zupa „ślepe ryby” czy podkarpackie proziaki. Jeszcze inne znane są tylko w obrębie danej miejscowości. Przykładem mogą być dziędziuchy z Dokudowa, kołacz z Perkowic czy gorzowska bułka z pieczarkami. Najwięcej potraw regionalnych poznamy na wszelkich festiwalach smaku czy dożynkach w danym regionie. Jedne są znane, inne zapomniane i powracają po latach. Utracie ulegają potrawy mieszkańców dawnych Kresów Wschodnich. Moim zamiarem było stworzyć taką książkę, która pokaże wszystkim bogactwo i dziedzictwo kulinarnego naszego kraju.
Dodam tylko, że będzie kontynuacja tej książki w przyszłości, ale już w innym ujęciu. Chcę ocalić od zapomnienia jak najwięcej potraw, które są naszym dobrem narodowym.
AW: Gdyby np. dziennikarz BBC czy New York Times zapytał Cię, jakie 3 potrawy z Twojej książki są najbardziej reprezentatywne dla Polski, to co byś wybrał?
PO: Będzie ciężko wybrać, bo jest ich tak wiele. Nie jest tajemnicą, że jesteśmy rozpoznawalni kulinarnie na świecie poprzez pierogi. Mało kto wie, że dzięki polskim Żydom, nasze kulinarne dziedzictwo dotarło w najdalsze zakątki globu. Przykładem mogą być nowojorskie bajgle czy białysy, które jeszcze przed II wojną światową były znane w Krakowie i Tykocinie. Gdybym miał wybierać, to padły by propozycje z każdego regionu. Kluski śląskie i moczka z Górnego Śląska. Pierniki z Kujaw. Lubelskie cebularze. Łężnie bieszczadzkie. Białostockie serniczki. Wielkopolski gzik. Małopolskie obwarzanki. Świętokrzyski pasternocek. Kociewski gryz i wiele, wiele innych cudownych potraw, w których warzywa, kasze, strączki i owoce grają główną rolę.
AW: Czy pracując nad książką, natrafiłeś na jakieś obecnie niewykorzystywane w polskiej kuchni popularnej rośliny dzikie lub uprawne, które jeszcze kilkadziesiąt lat temu były popularne? I co z nich można smakowitego zrobić? Z własnego doświadczenia wiem, że np. liście nasturcji dobrze smakują jako farsz à la szpinak.
PO: To były jedne z największych zaskoczeń w kuchni regionalnej. Na początku był pasternak w województwie świętokrzyskim, z którego robi się wyjątkowy pasztet. Świętokrzyskie ma również aromatyczną zupę pokrzywiankę i baniowe (dyniowe) kotlety z siekaną pokrzywą. Kolejna była brukiew, która znana jest na Pomorzu i przygotowuje się z niej zupę. Podobnie na Śląsku i na Podhalu. Na Ziemi Kujawskiej popularne jest wykorzystanie chabra bławatka do przygotowania wina i owoców czeremchy do musu owocowego, który wykorzystuje się do wypieków. W Wielkopolsce przygotowuje się napój z hyćki, czyli kwiatów dzikiego bzu. Kuchnia kresowa, która przywędrowała wraz z przesiedleńcami na Śląsk Opolski, zadziwia wykorzystaniem lebiody w farszach do pierogów i sosach do gołąbków ziemniaczanych. Pomorze Zachodnie wykorzystuje zielone szyszki sosnowe do kiszenia grzybów, kwiaty mniszka lekarskiego do syropów, a Mazowsze może poszczycić się wyjątkową w smaku konfiturą z młodych pędów świerka i syropem z sosnowym.
AW: Jaką miałbyś radę na początek dla osób przechodzących na weganizm? Na czym się skupić, czego unikać?
PO: Każda zmiana wymaga racjonalności. Niektórzy będą potrzebować wizyty u dietetyka i wielu cennych informacji (chociażby wiedzy na temat suplementacji witaminy B12).
Z czasem nabiera się nawyków żywieniowych w taki sposób, że wszystko staje się oczywiste i nie potrzebne jest już zastanawianie się, co dziś powinienem/powinnam zjeść by sobie nie zaszkodzić. Polecam korzystać z książek i blogów kulinarnych. Każdy znajdzie coś dla siebie. Doradzałbym również unikanie różnych forów internetowych, ponieważ panuje na nich straszna dezinfomacja.
Rozmawiała Aśka Wydrych
Serdecznie dziękujemy Adriannie Chorąży za korektę rozmowy!
Czy to już ten moment? O eutanazji zwierzęcia
Eutanazja to najtrudniejsza decyzja, z jaką każdy opiekun zwierzęcia będzie musiał się zmierzyć. Samo słowo oznacza „dobrą śmierć”, czyli taką w której nie obecne jest cierpienie i ból. Prawidłowo przeprowadzony zabieg eutanazji jest od nich wolny. Pozwala zwierzęciu na godną, bezbolesną śmierć. Od strony technicznej polega ona na podaniu serii zastrzyków doprowadzających do ustania czynności życiowych. Aby zabieg był bezbolesny, lekarz wprowadza zwierzę w stan narkozy (dokładnie tak jak w przypadku innych zabiegów) a następnie podaje wlew dożylny (w niektórych przypadkach np. gdy są to małe zwierzęta, iniekcja podawana jest dosercowo), który zatrzymuje akcję serca.
Czy to już czas?
Decyzję o uśpieniu zwierzęcia zawsze podejmuje lekarz weterynarii (opierając się o założenia ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. z późn. zm.). Jednak ostatnie słowo należy do opiekuna.
Jaki i kiedy podjąć taką decyzję, aby mieć pewność, że jest ona właściwa?
Każda decyzja, którą podejmiemy będzie nieodwracalna i pociągnie za sobą konsekwencje.
Uważam, nie tylko jako techniczka weterynarii, ale przede wszystkim jako opiekunka sporego stadka zwierząt, że powinniśmy kierować się zasadą ograniczania cierpienia. Na pierwszym miejscu stawiamy dobro zwierzęcia, a nie swoją potrzebę spędzenia z nim większej ilości czasu.
Podczas wieloletniej praktyki weterynaryjnej, nagminnie spotkałam się z tego typu wypowiedziami jak np. ,,nie jestem gotowa, aby już się pożegnać”. W przypadku zwierząt przewlekle chorych, z niewydolnością wielonarządową, z brakiem możliwości dalszej terapii, w agonii, nie pobierających pokarmu/wody nasze działanie powinno być ukierunkowane na minimalizowanie ich cierpienia. Takie zwierzę umiera godzinami, tygodniami. Postępowanie opiekuna, który nie chce dokonać wówczas eutanazji, jest egoistyczne, pozbawione empatii a wręcz okrutne. Jest i druga strona medalu, czyli ,,podchody” lekarza, przekonującego do uśmiercenia zwierząt poprzez np. wymyślanie nieistniejących chorób i objawów.
Nieadekwatnymi powodami do eutanazji są starość, zmiana w zachowaniu manifestująca się np. brakiem chęci do zabaw, wpadki typu oddawanie moczu i kału poza kuwetą/w domu.
Takie telefony urywają się w porach wakacyjnych i przedświątecznych. Konsumpcyjne podejście do życia zakłada – jeśli się zepsuło nie naprawiaj, a kup nowe – i niestety wśród niektórych opiekunów zwierząt jest wciąż popularne.
Powinniśmy pozwolić zwierzęciu odejść w przypadku, gdy:
- ma chorobę nowotworową nie poddającą się leczeniu bądź w wyniku której cierpi, nie porusza się, nie je, nie pije,
- nie ma możliwości dalszej terapii w przypadku choroby przewlekłej/nieuleczalnej np. przewlekła niewydolność nerek stadium IV,
- poddawane jest uporczywym terapiom, których skuteczność może nie przynieść spodziewanego efektu,
- zwierzę choruje na chorobę zakaźna, stanowiąca poważne zagrożenie dla innych zwierząt np. kocia białaczka, paramyksowiroza u gołębi,
- konieczne jest przeprowadzenie aborcji np. w celu ograniczania bezdomności oraz przeciwdziałania skutkom poważnych chorób matki lub/i płodu (aby uniknąć takich rozwiązań, najlepiej wysterylizować/wykastrować zwierzę zawczasu),
- ma poważne wady rozwojowe,
- dostępna terapia jest poza możliwościami finansowymi opiekuna, a jej skuteczność może być niewielka np. guzy mózgu, urazy kręgosłupa,
- jest po wypadku w stanie ciężkim,
- jest to zwierzę dzikie, którego przeżycie wiąże się z drastycznymi ingerencjami nie pozwalającymi na powrót na wolność np. odcięcie skrzydła u ptaka
- oraz w każdym innym przypadku, w którym nie da się ograniczyć bólu u zwierzęcia nieuleczalnie chorego.
Jak się przygotować?
Najlepiej wybrać gabinet, w którym my i zwierzę pod naszą opieką czujemy się bezpiecznie. Jeśli nie mamy możliwości udania się do lekarza, który prowadził nasze zwierzę, przygotujmy dokumentację medyczną. Niektórzy weterynarze przyjeżdżają również do domów. Ma to szczególne znaczenie przy większych psach, gdy nie ma możliwości ich bezpiecznego i bezbolesnego przeniesienia np. w przypadku porażenia kończyn. W miarę możliwości, postarajmy się zapewnić zwierzęciu poczucie bezpieczeństwa. Zabierzmy ze sobą jego ulubiony kocyk/zabawkę. Pozwólmy zjeść ulubiony smakołyk (nie proponuję podawać jedzenia bezpośrednio przed eutanazją, ponieważ zwierzę może zachłysnąć się wymiocinami, co potęguje stres). Jeżeli stan zwierzęcia na to pozwala, weźmy go do ulubionego miejsca. Zadbajmy o pamiątkową fotografię.
Czego się spodziewać?
Jeśli sytuacja nie jest pilna, najlepiej umówić się pod koniec pracy przychodni. Pozwala to na większy komfort – z reguły jest spokojniej. Poprośmy kogoś bliskiego, aby nam towarzyszył. Przed wykonaniem eutanazji warto również poprosić lekarza o informację, na temat tego jak będzie wyglądać cały proces. Pozwoli to uniknąć nieporozumień takich jak potrzeba większej ilości czasu czy specjalne życzenia np. chęć przygaszenia światła. Koniecznie poinformujmy lekarza weterynarii, jeśli zrobi nam się słabo. Dla dobra zwierzęcia zostańmy z nim do momentu zachowania świadomości. Po podaniu środka przeznaczonego do eutanazji mogą wystąpić drgawki, gwałtowne oddechy, skurcze mięśni oraz rozluźnienie zwieraczy (popuszczenie kału i moczu), będące następstwem śmierci. Jeśli to dla nas za trudne, możemy opuścić gabinet na moment podania wlewu zatrzymującego krążenie, ponieważ zwierzę nie jest już świadome naszej obecności.
Pamiętajmy, że mamy prawo pożegnać się ze zwierzęciem w komfortowych dla nas warunkach. Co oznacza, że mamy prawo do decyzji na temat tego, co stanie się z jego ciałem oraz możemy spędzić ze zmarłym przyjacielem dokładnie tyle czasu, ile potrzebujemy, aby się pożegnać. Mamy prawo zachowywać się nerwowo, płakać i być roztrzęsieni/one. To ogromny stres – wszyscy to rozumiemy. Jego ciało powinno być traktowane z należytym szacunkiem przez cały personel.
Uważam, że do eutanazji należy przygotowywać się przez całe życie zwierzęcia. Nie chodzi mi o to, aby odliczać czas i zadręczać się myślami o śmierci zwierzęcia. Chciałabym natomiast, abyśmy „chwytali dzień” i korzystali z czasu, który został nam dany. Ważne jest codzienne budowanie wspomnień i głębokiej relacji. A w momencie, kiedy zwierzę cierpi, a medycyna jest bezradna, nie skazywać go na długą bolesną śmierć – tylko dlatego, że nie zdążyliśmy nacieszyć się sobą. Eutanazja to nie okrucieństwo, to nasz ostatni akt miłości.
Agnieszka Tokarczyk – zwierzęta zawsze były dla mnie ważne. Jestem aktywistką prozwierzęcą, działającą na rzecz zwierząt wykluczonych. Obecnie pracuję jako techniczka weterynarii, zajmuję się przede wszystkim opieką nad królikami i zwierzętami dzikimi. Szczególne miejsce w moim sercu zajmują gołębie miejskie. W ramach odpoczynku piekę wegańskie ciasta.
Serdecznie dziękujemy Adriannie Chorąży za korektę tekstu!
Ratunku, na moim balkonie zamieszkały gołębie!
Bardzo często pytacie nas, co zrobić, gdy na balkon wprowadzają się gołębie, jak bronić ptaki przed niechęcią i agresją sąsiadów czy spółdzielni mieszkaniowej, oraz jak się ich pozbyć w humanitarny sposób – nie krzywdząc. Równie często widzimy na różnych grupach na Facebooku podobne pytania, ale zabarwione, co smutne, chęcią przemocowego rozwiązania sytuacji z ptasimi lokatorami. Co gorsza często spotykamy się z podobnymi w treści szkodliwymi artykułami na różnych stronach internetowych, gdzie autorzy artykułów utyskują na gruchanie i trzepot skrzydeł ptasich, czy określają ptaki te mianem szkodników (o tym, że żadne zwierzę nie jest szkodnikiem, a także czym jest dyskurs eksterminacyjny pisaliśmy już na naszym blogu).
Sami mieliśmy kilkakrotnie sytuacje, gdy na balkonach mieszkań, w których mieszkaliśmy zamieszkiwały gołębie. Zawsze wspieraliśmy naszych nadprogramowych lokatorów w wychowaniu potomstwa – wystawiając wodę i ziarno i sprawdzając czy z gołębim potomstwem wszystko w porządku. W odpowiednim czasie (maksymalnie po około 1-1,5 miesiąca od wyklucia) zarówno młode, jak i ich rodzice wyprowadzały się. Robiliśmy nie tylko dlatego, że dla nas wszystkie zwierzęta są ważne i każde życie się liczy, ale też dlatego, że mamy mocne przekonanie, że zwierzęta mają podobnie jak ludzie prawo do bezpiecznego życia.
Columba livia f. urbana czyli gołąb miejski jest potomkiem gołębia skalnego Columba livia. Budynki naszych miast są dla niego odpowiednikiem pierwotnego habitatu czyli występów i półek skalnych. Obecność gołębi w mieście jest ich naturalnym zachowaniem, podobnie jak zakładanie gniazd na naszych balkonach i parapetach.
Na mocy Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. 2016, poz. 2183, z par. 6 ust. 1 pkt 7–9 oraz par. 6 ust. 3, w połączeniu z par 6. ust. 5) gołębie objęte są częściowa ochroną gatunkową, a co za tym idzie bezprawne jest ich zabijanie lub okaleczanie oraz chwytanie. Ingerencję w lęgi, jak np. usunięcie gniazda, zmiana jego lokalizacji, utrudnianie dostępu rodziców do gniazda, celowe płoszenie w trakcie obecności piskląt w gnieździe, należy uznać za działania szkodliwe, a tym samym niezgodne z zapisami rozporządzenia.
Jeżeli gołębie miejskie zagnieżdżą się np. na balkonie, a w gnieździe pojawią się pisklęta, to prawo obowiązujące na terytorium Polski nie pozwala nikomu i w żaden sposób ingerować w taką sytuację.
Jedynym wyjściem jest poczekanie do końca lęgu, aż młode dorosną, staną się tak duże jak ich rodzice i samodzielnie opuszczą gniazdo. Jakiekolwiek ingerencje w lęgi gołębi będą łamaniem prawa, jeżeli prowadzone zostaną bez pisemnej zgody RDOŚ na odstępstwa od zakazów obowiązujących wobec gatunków chronionych.
Dlatego, w przypadku, gdy sąsiedzi lub administracja spółdzielni mieszkaniowej chce na nas wymusić usunięcie z balkonu gniazda, w którym są pisklęta, lub chcą podjąć działania mające na celu usunięcie gniazd w których przebywają pisklęta z terenu budynku, powinniśmy się powołać na obowiązujące przepisy – wspomniane wcześniej z Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt, Dz.U. 2016, poz. 2183, z par. 6 ust. 1 pkt 7–9 oraz par. 6 ust. 1, w połączeniu z par 6. ust. 5.
Najlepiej w takiej sytuacji przeciągać sprawę, powołując się na to, że takie działania są nielegalne i że spółdzielnia powinna mieć pisemną zgodę Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska, a w tym czasie młode opuszczą gniazdo. Jeśli mimo to, spółdzielnia lub sąsiedzi podjęliby względem ptaków nielegalne działania należy zawiadomić policję o podejrzeniu popełnienia przestępstwa powołując się na wspomniane rozporządzenie oraz Ustawę o ochronie zwierząt – art.35 punkt 1 i 1a, 2. W naszym poradniku możecie sprawdzić jak to zrobić.
Natomiast już po opuszczeniu gniazda przez gołębie możecie podjąć działania zabezpieczające balkon przed ponownym zasiedleniem. Najlepszym rozwiązaniem jest zabezpieczenie balkonu siatką. Inną możliwością jest ustawienie odstraszacza. W przypadku, gdy nie mamy zwierząt domowych możemy zamontować na balkonie urządzenie emitujące ultradźwięki, dla nas będzie ono niesłyszalne, ale dla gołębi nieprzyjemne. W żadnym wypadku nie należy stosować kolców – jest to zagrożenie dla życia ptaków, nie tylko gołębi, ale także dla wieli innych gatunków. Pisała o tym Karolina Kuszlewicz, adwokatka i autorka bloga W imieniu zwierząt i przyrody – głosem adwokata.
Nie jesteśmy sami na ziemi, prócz nas mieszkają również inne zwierzęta, którym w miarę rozbudowywania miast i anektowania kolejnych dzikich terenów, zabieramy niezbędną do życia przestrzeń. A przecież dla wszystkich znajdzie się miejsce. Wystarczy tylko trochę dobrej woli i mniej strachu przed zazwyczaj wyimaginowanymi przez nas zagrożeniami ze strony zwierząt.
Tomek Argasiński
W imieniu zwierząt
Karoliny Kuszlewicz, autorki książki „Prawa zwierząt. Praktyczny przewodnik” chyba nie trzeba przedstawiać: adwokatka, autorka bloga W imieniu zwierząt i przyrody – głosem adwokata, obecna wszędzie, gdzie zwierzęta potrzebują pomocy, gdzie trwa walka o zwierzęta, nie tylko te domowe, ale wszystkie, osoba, dla której żadne zwierzę nie jest mało ważne czy nieistotne, kobieta, która swoją ciężką pracą doprowadziła do wydania w 2016 roku ważnego wyroku Sądu Najwyższego, w którym uznano, że przetrzymywanie karpi w reklamówkach bez dostępu do wody to znęcanie się nad nimi. Teraz Karolina Kuszlewicz napisała książkę.
Nie jest to zwykła prawnicza publikacją, ale książką, w której autorka dzieli się swoimi przemyśleniami, pokazuje, że będąc prawnikiem, niekoniecznie trzeba być zapatrzonym w ustawy, ale też (a może przede wszystkim) mieć otwarte serce na innych. Nie bez powodu jako motto dla swojej pracy autorka wybrała cytat z dr Melanie Joy:
aby zakwestionować niesprawiedliwość wszędzie, musimy praktykować sprawiedliwość wszędzie: na ulicach, na sali sądowej i na własnych talerzach.
I autorka to robi. Książka Karoliny Kuszlewicz jest ważną pozycją na rynku książek dotyczących zwierząt i prawnej ich ochrony, autorka bowiem wyraźnie pisze o przemocy legalnej i nielegalnej, jakiej doświadczają zwierzęta, o całej masie zwierząt przezroczystych i zabijanych i cierpiących w majestacie prawa – w rzeźniach, na fermach futrzarskich, w laboratoriach i na polowaniach, zwierzętach wykorzystywanych do pracy w służbach mundurowych. Porusza wiele kwestii dotychczas pomijanych i nieoczywistych, jak choćby, gdy pisze o zwierzętach jako ofiarach przemocy domowej czy swoim sprzeciwie wobec agresji słownej i nawoływań do linczu wobec osób krzywdzących zwierzęta, z czym przecież często spotykamy się w mediach społecznościowych.
Czytając książkę Karoliny Kuszlewicz, z ogromną radością zauważyliśmy, że w wielu miejscach swojej książki odwołuje się do wyników naszych, jak i przeprowadzonych wspólnie ze Stowarzyszeniem Ekostraż monitoringów; wymiaru sprawiedliwości, organów ścigania w zakresie egzekwowania zapisów Ustawy o ochronie zwierząt, wykonywania wyroków z Ustawy o ochronie zwierząt, oraz monitoringu pracy zwierząt w służbach mundurowych. Bardzo się cieszymy, że przychyla się do naszych wniosków z monitoringów i zgadza z naszymi rekomendacjami i postulatami dotyczącymi zmian w prawie.
Najważniejszym postulatem jest, by zapisy Ustawy o ochronie zwierząt zostały tak zmienione, by również w przypadkach działania w tzw. zamiarze ewentualnym osoby dopuszczające się krzywdzenia zwierząt, ponosiły konsekwencje swoich działań i zostały ukarane adekwatnie do krzywdy wyrządzonej zwierzęciu.
Szerzej piszemy o tym na naszym blogu i na stronie petycji dotyczącej postulowanych przez nas zmian w Ustawie (koniecznie ją podpisz!).
Książka „Prawa zwierząt. Praktyczny przewodnik” to zaangażowany i przyjazny zwierzętom głos w sprawie obecnie obowiązującego prawa, Ustawy o ochronie zwierząt i kierunku, w jakim powinna iść zmiana prawna w najbliższym czasie. To książka, która będzie nieocenioną pomocą zarówno dla aktywistów z organizacji prozwierzęcych, osób prywatnych, które samotnie walczą o zwierzęta pod swoją opieką, ale też dla przedstawicieli organów ścigania, wymiaru sprawiedliwości, jak i administracji publicznej (bo jak pokazują nasze monitoringi, w tej grupie są problemy ze znajomością i poprawną interpretacją Ustawy o ochronie zwierząt). Bardzo zachęcamy do uważnego czytania i korzystania z niej w życiu codziennym dla dobra zwierząt!
Tylko do końca marca 2020 roku możecie ze specjalnym rabatem kupić książkę „Prawa zwierząt. Praktyczny przewodnik” Karoliny Kuszlewicz na stronie Wydawnictwa Wolters Kluwer. Wystarczy, że podacie hasło: ZWIERZĘTA w momencie składania zamówienia, a kupicie książkę z rabatem 17%.
Fundacja Czarna Owca Pana Kota
Co podarować pod choinkę? Krótki przewodnik
Grudzień to taki fajny miesiąc, w którym lubimy innym dawać prezenty. Czasem trudno się zdecydować, co wartościowego i jednocześnie zmieniającego podejście do zwierząt podarować czytającym znajomym, przyjaciołom czy najbliższym. W tym roku postanowiliśmy Wam ułatwić te dylematy i przygotowaliśmy krótki przewodnik po wartościowych publikacjach na temat zwierząt. A obrodziło nam książkami poruszającymi ten temat, obrodziło!
1. Dla nas osobiście absolutnym hitem jest graficzna książka „Opowieści z głębi miasta” Shauna Tana wydana przez Wydawnictwo Kultura Gniewu. To bez wątpienia najpiękniejsza książka wydana w tym roku w Polsce! To historie, w których świat stworzony przez ludzi spotyka się w zaskakujący sposób ze światem zwierząt, a relacje człowieka z innymi stworzeniami przestają być oczywiste.
2. Książka kucharska blogerki Alicji Rokickiej, prowadzącej blog Wegan Nerd „Świętujemy! Roślinne przepisy na uroczystości i święta” to naszym zdaniem prezentowy samograj, który można podarować każdemu i każdej: czy to weganinowi/nce, wegetarianinowi/nce czy osobie jedzącej zwierzęta. Podobnie jak inny prezentowy samograj również wydany przez Wydawnictwo Marginesy, ale w ubiegłym roku: „Nowa Jadłonomia – roślinne przepisy z całego świata”.
3. Jak jesteśmy przy Wydawnictwie Marginesy, to warto zwrócić uwagę na serię EKO tego wydawnictwa. Znajdziemy w niej wiele interesujących publikacji – my szczególnie polecamy wydane w ostatnim czasie „Lisy. Historia miłości i odrazy”, którą recenzowaliśmy na naszym blogu. To książka opisująca historię ludzkiej brutalności i konstruowania usprawiedliwień dla ludzkiej niegodziwości wobec lisów. Inną tegoroczną pozycją wydaną w tej serii jest książka „Manifest zwierząt. Sześć powodów, żeby okazywać więcej współczucia” Marca Bekoffa. Marc Bekoff to uznany etolog, którego raczej nie trzeba przedstawiać. A jego książka daje mocnego kopa, by przestać myśleć, że nic nie możemy. Pokazuje, że wiele zależy od nas i że sami możemy sprawić, by otaczający nas świat stał się nieco bardziej przyjazny i ludziom i zwierzętom.
4. I już naprawdę ostatnia książka Wydawnictwa Marginesy w tym zestawieniu – wydana w tym roku książka psycholożki i aktywistki dr Melanie Joy „Ponad przekonaniami. Weganie, wegetarianie i mięsożercy przy jednym stole”. To książka o tym, jak z szacunkiem dla rozmówcy mówić o swoich etycznych wyborach oraz jak nauczyć się asertywnie komunikować z innymi w tym zakresie.
5. Karolina Kuszlewicz, adwokatka, autorka bloga W imieniu zwierząt i przyrody – głosem adwokata opublikowała w tym roku książkę „Prawa zwierząt. Praktyczny przewodnik”. To zaangażowany i przyjazny zwierzętom głos w sprawie obowiązującego obecnie prawa, Ustawy o ochronie zwierząt i kierunku, w jakim powinna być zmieniana. Publikacja będzie nieocenioną pomocą zarówno dla aktywistów z organizacji prozwierzęcych, osób prywatnych, które samotnie walczą o zwierzęta pod swoją opieką, ale też dla przedstawicieli organów ścigania, wymiaru sprawiedliwości i administracji publicznej.
6. O teorii praw zwierząt i etycznym traktowaniu zwierząt traktuje także książka opracowana przez naszą Fundację „Książka o prawach zwierząt”. To aktualizacja pierwszego wydania z 2014 roku. Chyba wiele osób pamięta jej zieloną okładkę! Książka przybliża myśl anglosaskich filozofów społecznych w zakresie praw zwierząt i zawiera inspirujące wywiady z osobami publicznymi i aktywistami. Możecie ją zamówić przez naszą stronę https://locoslocos.com/ksiazka/
7. Wydawnictwo Krytyka Polityczna podobnie jak Marginesy oferuje nam serię poświęconą zwierzętom. Zostały w niej wydane w ubiegłym roku „Dziękuję za świńskie oczy” Dariusza Gzyry (jest już dodruk książki!), „Polskie mięso” Jasia Kapeli i „Poza słowami” Carla Safina. Nie namawiamy do rozbuchanej konsumpcji, ale tym razem mówimy: od razu kupcie wszystkie!
Fundacja Czarna Owca Pana Kota
Jak świętować roślinnie?
Jeśli szukacie doskonałego prezentu dla każdego i każdej, weganina i weganki, wegetarianina i wegetarianki, a także, a może w szczególności dla osób jeszcze jedzących zwierzęta, to możecie przestać już szukać! Prezent doskonały został wydany w listopadzie przez Wydawnictwo Marginesy i jest książką kucharską jednej z najbardziej popularnych blogerek kulinarnych w Polsce – Alicji Rokickiej, autorki wegańskiego bloga Wegan Nerd.
Dla lubiących tradycyjne smaki i regionalne potrawy, tęskniących za smakiem potraw z dzieciństwa, szukających możliwości odtworzenia swojego comfort food po przejściu na wegetarianizm czy weganizm – ta książka to jest po prostu must have! „Świętujemy! Roślinne przepisy na uroczystości i święta” to prawdziwy prezentowy samograj, w dodatku z przyjemną i zachęcającą do jedzenia grafiką i zdjęciami. Książka będzie doskonałym pretekstem do wspólnego z przyjaciółmi czy rodziną gotowania, może się przydać jako zachęta do wypróbowania wegańskich przepisów dla osób obawiających się, że na weganizmie będą „jeść trawę”. Wegan Nerd w swojej książce pokazuje, że jedyne, czego się można na weganie obawiać – to kulinarnej rozpusty!
W książce zostały zweganizowane chyba wszystkie najbardziej popularne przepisy na tradycyjne, świąteczne (nie tylko bożonarodzeniowe, ale i wielkanocne) potrawy. Są przepisy na barszcz z uszkami, rosół, grochówkę, żurek, kulebiaki, pierogi, gołąbki, kluski różnego typu, krokiety, kartacze, boczniaki, steki, gulasze, rolady, strudle, potrawy przypominające smakiem i wyglądem tradycyjne potrawy rybne. A prócz tego wiele przepisów na smakowite pasty, pasztety, zupy i słodkości! Łącznie ponad 100 przepisów podzielonych tematycznie na śniadania, obiady, podwieczorki, zupy, drugie dania i desery.
Wydawnictwo Marginesy reklamuje książkę hasłem „Te święta nie mogą się nie udać”. Jak do tej pory w praktyce wypróbowaliśmy kilka przepisów są świetne. Jesteśmy przekonani, że jeśli wykorzystacie przepisy z tej książki to pod względem kulinarnym święta z pewnością będą udane! I to bez względu na to, czy obchodzicie święta, czy traktujecie je jako czas wolny, podczas którego możecie się zrelaksować!
Doskonałym uzupełnieniem dla tej książki, będzie podarowanie bliskim czy przyjaciołom opracowanej przez naszą Fundację „Książki o prawach zwierząt” jako uzupełnienia świątecznego odpoczynku o etyczne rozważania dotyczące praw zwierząt i weganizmu. Do czego Was serdecznie zachęcamy – książki można zamówić na naszej stronie: https://locoslocos.com/ksiazka/
Dziękujemy Wydawnictwu Marginesy za przekazanie książki do recenzji!
Fundacja Czarna Owca Pana Kota
Patronat Owcy nad książką Shauna Tana!
Z ogromną radością objęliśmy swoim patronatem/matronatem książkę Shauna Tana „Opowieści z Głębi Miasta„, wydaną przez Kulturę Gniewu! To bez wątpienia najpiękniejsza książka wydana tego roku w Polsce – nie możecie jej przegapić!
To historie, w których świat stworzony przez ludzi spotyka się w zaskakujący sposób ze światem zwierząt a relacje człowieka z innymi stworzeniami przestają być oczywiste.
Orzeł polujący w hali odlotów, niedźwiedzie na sali rozpraw sądowych, inwazja motyli w centrum biznesowym wielkiej metropolii, członkowie zarządu międzynarodowej korporacji zamienieni w żaby, lisy wędrujące nocą po naszych domach i wiele innych zwierząt umieszczonych przez autora w miejscach zarezerwowanych dla ludzi. Co jest przyczyną tych anomalii?
Najnowsza książka Shauna Tana, autora m.in. „Przybysza”, „Zguby” czy „Opowieści z najdalszych przedmieść” to dwadzieścia pięć opowiadań, które skłaniają do przemyśleń nad relacją człowieka z innymi stworzeniami, które odsunięte na margines ludzkiego życia domagają się naszej uwagi.
Ilustracje do tego zbioru zostały wykonane przez autora w tradycyjnej technice malarskiej.
Śledźcie naszego Facebooka – będziemy mieć dla Was konkursy, w których nagrodą będzie książka Shauna Tana „Opowieści z Głębi Miasta”.
Historia pewnej nienawiści
W lipcu 2019 można było przeczytać w polskich mediach wstrząsającą informację o tym, jak dwaj rolnicy z gminy Bierawa złapali lisa, a potem przez wiele dni go torturowali. Strzelali do niego z wiatrówki, topili, dźgali widłami. Tłumaczyli się przed sądem, że lis ukradł im kilka kur. Zostali skazani na 3 tys. grzywny oraz wyrok pozbawienia wolności – oczywiście w zawieszeniu. Wyrok nie jest żadnym zaskoczeniem, bo monitoringi wymiaru sprawiedliwości prowadzone przez Owcę i Ekostraż pokazują, że 86% wyroków pozbawienia wolności za znęcanie się nad zwierzętami lub ich uśmiercanie jest orzekanych w zawieszeniu.
Zbrodnia opisana powyżej wpisuje się w wielowiekowy proces uprzedmiotawiania zwierząt za pomocą języka i etykiety „szkodnika”. Prócz lisów jeszcze kilka innych gatunków zwierząt zostało umieszczonych przez ludzi w szufladzie z napisem „szkodniki” – dziki, bobry, sroki, gołębie, gryzonie. Ale to lisom jest poświęcona ostatnio wydana przez Wydawnictwo Marginesy książka Lucy Jones. Lisy to jedne ze zwierząt, którym ludzka ekspansja zabrała przestrzeń życiową, poddając zajmowane przez nie naturalne tereny przekształceniu i brutalnej kolonizacji betonem. Lisy podobnie jak wiele innych gatunków, gdy zostały wyparte ze swoich naturalnych rewirów, zaczęły zamieszkiwać miasta, stając się ofiarą zmasowanej obecnie nagonki i dyskursu eksterminacyjnego. Ludziom łatwiej tolerować w swoim otoczeniu beton, smog i inne zanieczyszczenia niż przyrodę. Przeszkadza im obecność zwierząt, ich odgłosy, wydzieliny, fakt, że zwierzęta są obok nich. Paraliżuje ich paranoiczny strach przed naturą i dzikością, będący efektem wielowiekowej tradycji przeciwstawiania natury i kultury.
Właśnie o tym jest książka „Lisy. Historia miłości i odrazy”. Książka Jones to zajmująco napisana historia ludzkiej brutalności, podłości, psychozy i paranoidalnych wyobrażeń o zwierzętach, a także konstruowania usprawiedliwień dla ludzkiej niegodziwości. Autorka wiele miejsca poświęca nie tylko temu, jak ewoluował w czasie wizerunek lisa jako przebiegłego, brutalnego i psychopatycznego mordercy zagrażającego ludziom i hodowanym przez niech zwierzętom, ale też pokazuje piętrowe manipulacje mediów, zwłaszcza tych powiązanych ze środowiskami konserwatywnymi i myśliwskimi. Pokazuje pogoń mediów za tanią sensacją kosztem życia zwierząt i tworzenia atmosfery zagrożenia.
Jednocześnie rozmawia z obiema stronami etycznego sporu – z myśliwymi i ludźmi blokującymi polowania. Znajdziemy w książce kuriozalne wypowiedzi myśliwych o tym, że lisy czerpią przyjemność, z tego, że myśliwi na nie polują. Byłoby to śmieszne, gdyby nie było tak strasznie bezduszne i świadczące o zerowej empatii i znajomości psychologii zwierząt. W tej części raził jej symetryzm, narzucona przez media idea wypaczonego obiektywizmu, wypośrodkowywania racji i nieopowiadania się po żadnej ze stron. Raziło szukanie racjonalnych wyjaśnień nierównego traktowania przez brytyjską policję przypadków przemocy pomiędzy myśliwymi i obrońcami zwierząt oraz lekceważenia przemocy myśliwych wobec aktywistów. Możliwe, że ta próba zrozumienia myśliwych związana jest również z tym, że dziadek autorki był myśliwym, a co zrozumiałe ciężko było jej zaakceptować to, że mógł nie być takim ideałem, za jakiego go w dzieciństwie uważała. Wielka szkoda, że Jones nie pociągnęła bardziej tematu osób ratujących lisy w różnego typu organizacjach społecznych i ośrodkach. To był bardzo interesujący wątek, który zasłużył na to, by stać się ważnym elementem książki.
Uwagę zwracała niekonsekwencja autorki, która z jednej strony – jakże słusznie – zwraca uwagę na to, jak w języku odbijają się uprzedzenia wobec lisów oraz jak media kształtują negatywny wizerunek tych zwierząt, ale jednocześnie sama używa w książce takich słów jak: „sport” na określenie polowań na zwierzęta, „szkodniki” na określenie lisów czy „biznes zwalczania szkodników” i „tępiciele szkodników” na określenie firm parających się zabijaniem listów na życzenie mieszkańców brytyjskich miast. Język i sposób, w jaki się wypowiadamy na różne tematy ma ogromne znaczenie, kształtuje nasze uprzedzenia i nawyki myślowe. Może wykreować świat pełen zła i przemocy,ale może również stworzyć świat przyjazny zarówno ludziom jak i innym zwierzętom.
Wielką zaletą książki jest jej informatywność, bez zbędnego przegadania i rozwlekłości. Książka zawiera wiele informacji m.in. o tym, jak historycznie wyglądał proces eksterminacji zwierząt dzikich w Wielkiej Brytanii, o brutalnych tradycjach konserwowanych przez klasy uprzywilejowane, do których wykorzystywano lisy i nie chodzi tylko o polowania na nie, o tym, jak rozwijała się debata publiczna na temat zwierząt i ich prawa do życia począwszy od połowy XVIII wieku. Jest też sporo wstrząsających danych, jak choćby informacja, że 80 tys. lisów rocznie jest zabijanych przez myśliwych, ale, że o wiele częstszą przyczyną jest śmierć pod kołami samochodów.
Szczególnie wartościowe jest podkreślanie w książce, że lis nie jest zwierzęciem domowym i nie powinien być jako takie traktowany, nie powinien być oswajany przez ludzi, a potem przetrzymywany, lecz raczej powinien żyć swoim życiem dzikiego zwierzęcia.
Równie ważną kwestią jest przyjrzenie się narastającej nienawiści rolników do zwierząt drapieżnych oraz konstatacja, że zamiast na ich eksterminacji, rolnicy i farmerzy powinni się skupić na zapewnieniu bezpieczeństwa zwierzętom przez nich hodowanym poprzez odpowiednie zabezpieczenie przed atakiem drapieżnika. Co jak pokazują rozmowy Jones z kilkoma nastawionymi bardziej ekologicznie rolnikami i ośrodkami konserwacji przyrody, jest jak najbardziej możliwe.
„Lisy” to książka napisana z ciekawością i sporą sympatią dla lisów, ale raczej z pozycji ekologicznych i dobrostanowych niż praw zwierząt. Zabrakło mi w niej podstawowego pytania: czy w ogóle mamy prawo zabijać zwierzęta. Mimo braku tej refleksji książka warta jest przeczytania i dogłębnego zastanowienia się nad naszymi relacjami z otaczającymi nas zwierzętami i przyrodą.
Tak na marginesie, Marginesy ponownie zatroszczyły się o to, by książka miała piękną okładkę. Zajrzyjcie koniecznie do wewnętrznej strony okładki!
Dziękujemy Wydawnictwu Marginesy za przekazanie książki do recenzji!
Aśka Wydrych
Ruszyliśmy z kampanią Głosuj dla zwierząt!
Wiele spraw z zakresu ochrony zwierząt nie zostało w Polsce dotychczas rozwiązanych z szacunkiem dla zwierząt. Funkcjonująca obecnie Ustawa o ochronie zwierząt ma wiele wad. Mimo, że obowiązuje od ponad 20 lat nie udało się przeforsować nawet najbardziej elementarnych zmian w niej, takich jak: zakaz utrzymywania psów na łańcuchach czy wykorzystywania zwierząt w cyrkach. Dla nas dodatkowo jako organizacji prowadzącej działania strażnicze w zakresie ustawodawstwa dotyczącego zwierząt ważne jest, że wymiar sprawiedliwości i organy ścigania, korzystając z nieprecyzyjnych przepisów Ustawy o ochronie zwierząt, lekceważą przestępstwa na zwierzętach.
Dlatego ruszyliśmy z naszą nową kampanią Głosuj dla zwierząt. Chcemy zachęcić Cię, byś wysłał/wysłała apel do przedstawicieli/lek partii, którą popierasz i na którą chcesz głosować w zbliżających się wyborach parlamentarnych. Zachęć ich poprzez naszą stronę www.czarnaowca.org/glosuj do włączenia kwestii ochrony zwierząt do ich programu politycznego.
Na naszej stronie możesz też sprawdzić, co poszczególne partie mówią o swoich planach dotyczących prawnej ochrony zwierząt – zapytaliśmy je o to.
Nasza inicjatywa jest apolityczna, nie wskazujemy partii, na które należy głosować. Ocenę stosunku do prawnej ochrony zwierząt pozostawiamy Wam – wyborcom i wyborczyniom. Nam zależy na tym, aby partie polityczne zaczęły uwzględniać temat ochrony zwierząt w swoich programach wyborczych i dostrzegły, że jest to temat ważny dla ich wyborców.
Nasz pomysł kampanii został sfinansowany w ramach dotacji otrzymanej w ramach Programu Demokracja w Działaniu Fundacji im. Stefana Batorego